Paylaşılma tarixi: Aug 04, 2015 11:28:5 AM
Üç ilə yaxındır, Suriyada Əsəd rejiminə qarşı vuruşan azərbaycanlı komandir Mahmud Türkiyənin Timetürk.com saytının əməkdaşı Fürqan Azəriyə müsahibə verib. Həmin müsahibəni Strateq.az saytının oxucularına təqdim edirik.Fürqan Azəri: Hələb, İdlib və Lazkiyə bölgəsində savaşı yaxından izləyən azərbaycanlı komandir Mahmud ilə cəbhə xəttində bir reportaj gerçəkləşdirdik. Təcrübəli bir döyüşçü olan Mahmudla İŞİD məsələsindən, gəlmə döyüşçülərlə yerli xalqın ilişgilərindən tutmuş Azərbaycandakı son duruma qədər çox şeydən danışdıq. Timetürk: Yanılmıramsa, daha öncə heç bir mətbuata müsahibə vermədiniz. Türkiyə toplumu sizi yaxından tanımır. Öncə azərbaycanlı Mahmudu tanıyaq, istərsiniz...
Mahmud Azəri: Əlbəttə. Azərbaycanın Bakı şəhərindənəm. Adım Mahmuddur, 30 yaşım var. Ali məktəbi 2007-ci ildə bitirmişəm, ixtisasca iqtisadçıyam. Bir müddət ixtisasım üzrə çalışmışam. Lakin universitetdə oxuduğum illərdən İslam dünyasında baş verən prosesləri yaxından izləyirdim. 2009-cu ildə müsəlmanların müqavimətinə dəstək vermək üçün Əfqanıstana getdim. İnancımız və əqidəmiz bizdən tələb edirdi ki, müsəlmanalara yardımçı olaq.
Timetürk: Əfqanıstanda nə qədər qaldınız? Mümkünsə, bir az da Əfqanıstan təcrübənizdən danışın. Çünki Suriya məsələsindən sonra Türkiyədə “əcnəbi döyüşçülər” mövzusu daha çox müzakirə edildi. Ancaq minlərcə gəncin Suriyadan öncə Əfqanıstana, Çeçenistana və İraqa getdiyini bilirik.
Mahmud Azəri: Əfqanıstanda 4 ilə yaxın qaldım. Orada olduğum zamanda Əfqanıstandakı Taliban hərəkatı ilə birlikdə idim, əlimdən gələn qədər onlara yardım etməyə çalışdım. Bir müddət sonra oradakı müsəlmanların idarəçilik işlərində görəv aldım. Əfqanıstan torpaqları bizə çox şey öyrətdi, məktəb oldu. Müsəlmanların bir-biri ilə yardımlaşması, İslam qardaşlığı, çox məhdud imkanlara baxmayaraq, necə dirəniş göstərəcəyimizi öyrətdi.
Timetürk: Oralar söylədiyiniz kimidirsə, nədən ordan ayrıldız? Nədən, sizin təbirinizcə desəm, “Əfqanıstan məktəbi”ni buraxıb Suriyaya gəldiniz? Suriyaya səfərinizlə birlikdə, əslində bu səfərinizin məqsədini bilmək istərdik.
Mahmud Azəri: Əfqanıstan torpağında olarkən Suriyada zalım rejimə qarşı qiyamı görüb çox həyəcanlanmışdıq. Sevinirdik, belə bir şeyin olacağını əsla ağlımıza gətirmirdik. Bilirsiniz, Əsəd rejimi müsəlmanlara qarşı necə bir zülm həyata keçirmişdir. Suriya xalqı bu rejimə qarşı ayağa qalxınca biz Əsəd rejiminin tez bir zamanda çökəcəyini düşünürdük. Fəqət zaman keçdikcə, müsəlmanlara qarşı nə qədər azğınlaşdığını, hətta qadınları, kiçik yaşlı uşaqları belə acımadan öldürdüyünü gördük. Və bütün bunlara baxmayaraq, dünyanın müsəlman qətliamlarına qarşı necə səssiz qaldığının şahidi olduq. Beləcə, 2013-cü ildə Əfqanıstandan ayrılıb, Suriyada gedən savaşlara qatıldım. Təbii ki, Şam torpaqlarına gəlmə səbəblərimizdən biri də peyğəmbərin bu torpaqlar haqqında verdiyi müjdələrdi.
Timetürk: Suriyaya gəldiyiniz zaman nələrlə qarşılaşdınız? Suriya gözlədiyiniz kimi idimi?
Mahmud Azəri: Biz Suriyaya gələndən qısa zaman sonra İŞİD fitnəsi ortaya çıxdı, bu olay bizi çox üzdü, həvəsdən saldı. Müsəlmanların sıraları pozuldu, bu da bizi məyus etdi.
Timetürk: “Fitnə” olaraq qiymət verdiyiniz bu olaylara qarşı münasibətiniz necə oldu? İŞİD ilə suriyalı müxaliflər arasında ciddi dirəniş oldu çünki...
Mahmud Azəri: Əvvəlcə, əlimizdən gəldiyi qədər bu fitnədən uzaq durmağa çalışdıq. Hər zaman bunu düşündük və biz Suriya xalqına yardıma getmişdik. Bilirsiniz, İŞİD fitnəsi ortaya çıxdığı ilk vaxtlarda fərqli yönü vardı. Bu üzdən hadisələri tam olaraq çözə bilmirdik və anlamırdıq. Amma zaman keçdikcə İŞİD daha da sərtləşdi və biz də ona uyğun davrandıq.
Timetürk: İŞİD ilə müxalif qruplar arasında problemlər başlayanda nə şəkildə idi, indi hansı şəkildədir? Nədən sizin baxışınız dəyişdi?
Mahmud Azəri: Olaylar ilk başladığında buradakı mücahidlərin, müsəlmanların qanının halal olduğunu demirdilər. Müsəlmanları öldürmürdülər, indi isə bunu açıq edirlər. Zaman keçdikcə İŞİD-in iç üzü daha aydın bəlli olurdu. Müsəlmanlara hər yerdə zərər verməyə başladılar. Sadəcə, Suriyada deyil, dünyanın bir çox yerlərində. Artıq, bunların iç üzü hər kəsə bəllidir. Fəqət bizim sahibləndiyimiz təcrübə Allaha şükür ki, yardımçımız oldu. Biz ilk gündən bu fitnəni gördük və uzaq durduq.
Timetürk: İŞİD mövzusunda ümumi olaraq nə söyləmək istərdiniz? Məlumdu ki, İŞİD sadəcə, Suriyadan ibarət deyil. Xarici ölkələrdən də İŞİD-in sıralarına qoşulanların olması bilinən bir gerçəkdir. Bu nədənlə Suriyaya xaricdən gələn bir döyüşçü kimi sizin görüşünüz önəmlidir.
Mahmud Azəri: Bu gün İŞİD-in ümmətə verdiyi zərər bəllidir. Bu təşkilatın zərərləri Suriya ilə məhdudlaşmır. Onlar dünyanın hər yerində müsəlmanları çətinliyə salıb. Müsəlmanların qələbə qazanmasının qarşısını aldılar, ümməti parçaladılar. Xalid əs Suri kimi cihadın önəmli şəxslərindən birini qətlə yetirdilər. Bununla yanaşı İslam öncüllərinə sui-qəsdlər həyata keçirdilər və hələ də bu işi davam etdirirlər. Mücahidlərin mərkəzlərinə intihar hücumları edirlər. Düşünün, xilafətin ən böyük amaclarından və hədəflərindən biri ümmətin birliyi və bərabərliyidir. Amma bunların dediyi xilafət ümməti iki yerə böldü. Əskidən insanlarda mücahidlərə qarşı güvən və sevgi vardı. Fəqət bu gün bu güvənə və sevgiyə kölgə düşüb. İndi mücahid deyincə insanların ağlına haqsız yerə insan canına qıyan, baş kəsən, heç bir hüquq tanımayan mərhəmətsiz insanlar gəlir. Əslində isə mücahid bu deyil. Biz müsəlmanların acılarını və sıxıntılarını paylaşan insanlarıq. Bizim məqsədimiz zülmü aradan qaldırmaq, insanları qula qulluq etməkdən çıxarıb, Allaha qulluq etməyə çağırmaqdır. Zalımlara qarşı dirənişdə müsəlmanlara yardım etməkdir.
Timetürk: İŞİD-ə qatılma mövzusu yarımçıq qaldı, sanki... İŞİD-ə qatılan əcnəbi döyüşçülərlə əlaqədar nələri söyləmək istərdiniz?
Mahmud Azəri: Biz onlara qatılmaq istəyən, onlara simpatiyası olan insanlara acıyaraq dua edirik. Allah onların bəsirət gözünü açsın ki, ağı qaradan ayıra bilsinlər. İŞİD özünün mətbuat gücündən istifadə edərək təqdim olunduğu kimi deyil. İŞİD Suriyadakı mücahidləri sürəkli olaraq mürtədlikdə günahlandırır. Lakin bu, heç də belə deyil. Onlar media vasitəsilə durmadan yalan təbliğatlar aparırlar. Sonra onlara tövsiyə edirik, İslam alimlərinin sözlərini, nəsihətlərini və İŞİD haqqında bəyanlarını diqqətli şəkildə oxusunlar. Həzrət Əli “Eşitdiklərinizə deyil, gördüklərinizə inanın” buyurur.
Bizim əlimizdə media gücümüz olmadığı üçün buradakı müxalifəti və durumumuzu Qafqaza anlada bilmirik. Onlar isə gəncləri öz sıralarına çəkmək üçün geniş miqyasda təbliğat aparırlar. Gənclərə nəsihətimiz budur ki, onların təbliğatına uymasınlar. Hətta oradakı cahil gənclər də oraya getdikdən sonra nələr olduğunu tam olaraq bilmirlər. Onların önünə bir proqram qoyulur və "Hər şey belədir, belə olması lazımdır" deyirlər. Elə zənn edirlər və təəssüf ki, tam olaraq görə bilmirlər.
Timetürk: Uzun müddətdir Suriya torpaqlarındasız. Suriyada hazırda ümumi durum necədir? Hazırkı durumu necə dəyərləndirirsiz?
Mahmud Azəri: Suriyadakı siyasi mövzulardan çox danışmaq istəmirəm. Bu mövzuda burada dirəniş göstərən güclərin liderləri danışır. Ümumi olaraq, deyə bilərəm ki, Suriyada müsəlmanlar hər gün daha da güclənirlər. Paralel olaraq rejim hər gün zəifləyir. Hələb cəbhəsində rejim hər gün bir bölgəni itirir. Eyni zamanda ən çox önəm verdiyi Lazkiyə cəbhəsinin çevrəsi getdikcə daralır. Əsəd rejimi bir ilə yaxındır ki, sadəcə özünü müdafiə edir. Hətta bunu belə bacarmır. Əsgərlərin psixoloji durumu olduqca aşağıdır. Artıq Əsəd deyə bir şey yoxdur. İran-Hizbullah-Əsəd üçlüyünün ittifaqı var. İran çəkilərsə, Əsəd bir ay dayana bilməz.
Timetürk: Suriyanın hansı cəbhəsində dirəniş göstərirsiz?
Mahmud Azəri: Suriyanın Hələb və İdlib cəbhələrində varıq. İdlib zalım rejimdən təmizləndiyi zaman orada bizim arxadaşlarımız da vardı. Hazırda Hələbin ən çətin cəbhə xəttlərindən biri olan Leromanda da varıq. Burada əlimizdən gəldiyi qədər müsəlman sıralarında Əsədə qarşı vuruşuruq. İdlibin alınmasında bizim qardaşlarımızdan da yaralananlar oldu.
Timetürk: Bir az da Azərbaycan mövzusunda danışaq, istərsiniz. Ümumi olaraq insanlar “azəri mücahid” deyincə, ağıla “təkfirçi”, “İŞİD üzvü” kimi ifadələr gəlir. Bunun səbəbləri nədir?
Mahmud Azəri: Təəssüf ki, bu cümlədə tam olmasa da, ciddi haqlılıq payı var. Bu gün azərbaycanlıların böyük qisminin İŞİD sıralarında olması, təkfir mövzusunda ifrata varmaları insanların belə düşünməsinə səbəb olur. Ancaq unutmayaq ki, hamısı elə deyil. Özünüz də gördüyünüz kimi, Azərbaycanda, burda və dünyanın çox yerində İŞİD-in içində yer almayan yüzlərlə azərbaycanlı var.
Timetürk: Sizcə, nədən azərbaycanlılar İŞİD-ə, təkfir düşüncəsinə meyllidirlər? Nədən bu duruma gəldilər?
Mahmud Azəri: Bunun əsasında bir çox mühüm detallar dayanır. Təəssüf ki, Azərbaycana dəvət bu şəkildə olmuş, insanlara bu düşüncənin olduğunu öyrətmişlər. Təməlləri bu şəkildə atılıb. Ayrıca, Qafqazda, xüsusən də bizdə bir cəhalət var. İslam alimləri, dəvətçilər yox deyiləcək qədər azdır. Bununla yanaşı, dini məktəblər də yoxdur. Məscidlərin çoxu qapalıdır. Bunların hamısı İŞİD-in tələsinə düşmək üçün səbəbdir. Cahil insanları bir sıra sözlərlə yönləndirmək və ya vədlərlə aldatmaq asan olur.
Timetürk: Azərbaycanda və dünyanın bir çox yerlərində əcnəbi döyüşçülərin Suriyaya pul qarşılığında gəldikləri söylənir. Bu mövzuda görüşləriniz nədir? İnsanlar həqiqətən də Suriyaya pul üçünmü gəlirlər?
Mahmud Azəri: Əlbəttə, yox! Biz belə iddialara gülürük. Siz də bu an görürsüz ki, başımızın üstündən təyyarələr uçur. Bir çox qardaşlarımız bu şəkildə həyatlarını itirdilər. Bizim onların hava hücumlarına dirəniş göstərəcək gücümüz də yoxdur. İnsanlar pul üçün bir çox iş görərlər, ancaq ölümə getməzlər. Zatən insanlar pulu yaxşı yaşamaq üçün istəyirlər. Burda isə hər an ölümlə üz-üzəyik. Əslində, bu iddialar müsəlmanların qardaşlıq ruhunu, fədakarlığını kölgələmək üçündür.
Timetürk: Azərbaycanda tez-tez səslənən “Suriyadan sonra Azərbaycana dönəcəklər və Azərbaycanda hadisələr yaradacaqlar” iddialarını necə dəyərləndirirsiz? Gerçəkdən, Azərbaycanla bağlı planlarınız varmı?
Mahmud Azəri: Qətiyyən, belə bir düşüncəmiz yoxdur. Baxın, mən zatən 4 il Əfqanıstanda qaldıqdan sonra geri döndüm. Ətrafımda qardaşlarım da vardı, bir çox imkanlar da. Ancaq belə bir iş görmədik. Bizim Azərbaycanla bağlı düşüncəmiz, sadəcə ordakı xalqa İslamı anlatmaq və dəvət etməkdir. Bütün düşüncəmiz budur. Bu düşüncəni yayanlar bizi toplumun önündə etibardan salmaq istəyirlər. Toplumla aramızda sədd çəkmək istəyirlər. Peyğəmbər Məkkədən Mədinəyə getdiyi zaman gözləri dolmuşdu, ağlamışdı. Biz də eyni şəkildə vətənimizi, millətimizi sevən insanlarıq.
Timetürk: Müsəlman xalqların Suriya məsələsinə qatqısının yetərli olduğunu düşünürsüzmü?
Mahmud Azəri: Təəssüf ki, yetərli şəkildə yardım etdiklərini düşünmürəm. Etsəydilər, bu günə qədər 400 minə yaxın insan öldürülməzdi. Bu qədər qətliamlar və dağıntılar olmazdı. Peyğəmbər hədislərinin birində Suriya xalqının həlim, yumşaq xasiyyətli xalq olduğunu xəbər verir. Bu xalqın əksəriyyəti İslamı istəyir. Bu millətin kökləri İslama bağlıdır, bu xalq məzlum xalqıdır. Bütün müsəlmanların borcudur ki, bu xalqa yardım etsinlər. Amma dünya müsəlmanları bu xalqın fəryadını yetərincə dinləmir.
Timetürk: Üç ilə yaxın Suriya təcrübənizə görə, bu gün Suriyanın ən çox nəyə ehtiyacı var?
Mahmud Azəri: Burada müsəlmanların həddən artıq ehtiyacları var. Ümumi olaraq deyə bilərəm ki, maddi çətinliklər, təcrübəli insanların azlığı, mütəxəssis həkimlər, İslam alimlərinin və elm əhlinin az olması ən böyük çatışmazlıqlardır. Bunun xaricində ehtiyacları zatən cihadın liderləri həyata keçirirlər.
Timetürk: Suriya xalqı ümumi olaraq kənardan gələn əcnəbi döyüşçülərə və sizin təbirinizcə, “mühacirlərə” necə baxır?
Mahmud Azəri: Ümumi olaraq yaxşı baxır, deyə bilərik. Fəqət İŞİD fitnəsinin çıxması bu xalqın bizlərə baxışına təsir etdi. Amma hər şeyə baxmayaraq, Suriya xalqı mühacirləri sevir. Hətta bir çox mühacir Suriyalı ailələrin qızları ilə evləndi. Bizim camaatımızdan da yerli xalqla evlənənlər var. Artıq mühacirlərlə suriyalı müsəlmanlar eyni mərkəzlərdə, evlərdə birlikdə qalırlar. Eyni cəbhədə ortaq növbə tuturlar. Birlikdə savaşırlar və bəzən birlikdə şəhid olurlar. Zənnimcə, zaman keçdikcə aradakı münasibətlər daha da yaxşılaşacaq.
Timetürk: Ümumi şəkildə Azərbaycanda, Qafqaz və dünyadakı müsəlmanlara mesajınız nədir? Son sözlərinizi eşidək...
Mahmud Azəri: Dünyadakı müsəlmanlara, özəlliklə Azərbaycandakı müsəlmanlara çağrım budur ki, öncə bizim üçün dua etsinlər. Burdakı müsəlmanlara edilən zülmü görsünlər. Əllərindən gəldiyi qədər buradakı müsəlmanlara yardım etməyə çalışsınlar.